İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü’nde gerçekleştirilen Ekosistem Hizmetleri Katılımcı Haritalama Çalıştayı’nda, ormanların sunduğu öne çıkan ekosistem hizmetleri arasında özellikle su kaynaklarının korunması, rekreasyon alanlarının sağlanması ve biyolojik çeşitliliğin desteklenmesi ön plana çıkmaktadır. Su kaynakları açısından, bölgedeki barajlar ve dereler, yerel su temini için önemli bir rol oynarken, ormanların suyu arıtarak çevreye sağladığı fayda da vurgulanmıştır. Rekreasyonel hizmetler, orman parklarının ziyaretçilerine sağladığı dinlenme ve doğa ile iç içe olma imkânı ile dikkat çekmektedir. Ayrıca, orman ekosistemlerinin sunduğu karbon tutma ve iklim düzenleme hizmetleri, iklim değişikliğiyle mücadele adına önemli bir rol oynamaktadır.
Yaban Yaşamı: Domuz, Tilki, Çakal, Kurt, Tavşan
Düzenleyici Hizmetler: Su kaynakları korunması, Su arıtma, Karbon tutma, İklim düzenleme
Kültürel Hizmetler: Rekreasyon
Destekleyici Hizmetler: Biyolojik çeşitliliğin desteklenmesi
Kırılgan Orman Ekosistem Hizmet Alanları
1. Sazlıdere Barajı Havzası (Arnavutköy Orman İşletme Şefliği)
Arnavutköy Orman İşletme Şefliği sınırlarında yer alan Sazlıdere Barajı Havzası, İstanbul’un batı yakasındaki içme suyu kaynaklarından biridir ve çevresindeki ormanlık alanlarla birlikte suyun toplanması, süzülmesi ve taşınmasında ekolojik bir filtre görevi görür. Ancak son yıllarda mega altyapı projeleri – İstanbul Havalimanı, Kuzey Marmara Otoyolu ve Kanal İstanbul güzergâhı – bu bölge üzerinde ciddi ekolojik baskı yaratmıştır.
Ormanların parçalanması, yüzey akışlarının yön değiştirmesi ve toprak örtüsünün bozulması gibi etkiler, baraj havzasının su toplama kapasitesini ve su kalitesini doğrudan tehdit etmektedir. Aynı zamanda, nüfus artışı ve kırsal yerleşim genişlemesiyle birlikte kaçak yapılaşma ve atık yönetimi sorunları da yoğunlaşmıştır. Tüm bu baskılar, Sazlıdere Barajı'nın sürdürülebilirliğini tehlikeye atmakta ve havzanın ekolojik kırılganlığını artırmaktadır.
İklim değişikliği bu süreci daha da hassaslaştırmaktadır. Projeksiyonlara göre, 2070–2100 yılları arasında bölgede ortalama sıcaklığın 3,3 °C artması, yağış miktarının ise 15–25 mm azalması beklenmektedir. Bu değişimler, su rejimi üzerinde doğrudan etkili olacak; özellikle Macar meşesi (Quercus frainetto) ve gürgen (Carpinus betulus) gibi türlerin ciddi biçimde etkilenmesi öngörülmektedir.
2. Rekreasyon Baskısı Altındaki Kent Ormanları (Kemerburgaz ve Fenertepe Orman İşletme Şeflikleri)
İstanbul Orman İşletme Müdürlüğü’ne bağlı Kemerburgaz ve Fenertepe Orman İşletme Şeflikleri, kent merkezine yakın konumları nedeniyle yürüyüş, koşu, bisiklet, piknik ve doğa gözlemi gibi rekreatif etkinliklerin sıkça yapıldığı alanlar hâline gelmiştir. Ancak bu yoğun kullanım, orman ekosistemleri üzerinde giderek artan baskılar oluşturmuştur.
Taşıma kapasitesini aşan ziyaretçi sayısı, toprak erozyonu, bitki örtüsünün tahribi, çöp birikimi, yangın riski ve fauna üzerinde stres gibi sorunlara neden olmaktadır. Yaya ve araç trafiğiyle açılan izinsiz yollar, habitat bütünlüğünü bozmakta; sessizlik alanlarını parçalayarak ekolojik işlevleri zayıflatmaktadır. Aynı zamanda yapılaşma talepleri ve ticari kullanımlar, rekreasyon–ekoloji dengesini tehdit etmektedir.
İklim değişikliği bu kırılganlığı daha da artırmaktadır. Projeksiyonlara göre, 2070–2100 yılları arasında bölgede sıcaklıkların 3,2 °C artması; yağış miktarının ise 15–20 mm azalması beklenmektedir. Bu koşullar, ormanların nem rejimini bozarak Macar meşesi ve gürgen gibi türlerin hassasiyetini artırmaktadır.
